Dr. Karl Jung
Karl Jung
Në një spital në Zvicerr në
vitin 1944, psikiatri i mirënjohur boteror Karl G. Jung, përjetoi
një sulm në zemer (infarkt) dhe mandej një përjetim afër-vdekjes.
Përballimi i tij i cartë me dritën, plus domethënia intense e
pamjes së brendshme e bën që Jung të arrij në përfundim se përjetimi
i tij erdhi nga dicka reale dhe e përjetshme.
Përjetimi i Jungut është një përjetim unik në atë se ai e pa
Token nga një lartësi prej 1600 km përmbi të.
Pamja e tij e Tokës nga hapësira ishte përshkruar nga Jung,
me një precizitet të hatashëm përafersisht dy dekada para se
astronautet e parë në hapësirë së pari e përshkruan atë.
Përderisa reflektonte në jetën pas vdekjes, Jungut iu kujtua
Hindusi qe meditonte nga përjetimi afer-vdekjes dhe e lexoi si një
simbol arkitipi të vet-vetes së lartë, Imazhi i Zotit përbrenda.
Karl Jung, qe e themeloi “psikologjinë analitike”, u
përqendrua në arkitipet e Ndër-dijes kolektive.
Shkrimi në vijim është një shkëputje nga autobiografia e tij
e quajtur “Memories, Dreams, Reflections” ku e përshkruan përjetimin
e tij afër-vdekjes.
Mu duk
se isha lart në hapësirë. Larg atje poshtë e pash globin e Tokës, të
shpërlarë në lavdin e dritës së kaltërt.
E pash detin e thellë të kaltërt
dhe kontinentet.
Larg nën këmbët e mia shtrihet Sejlon, dhe në distancë më tutje nga
unë India. Fusha
e vizionit tim nuk përfshinte të gjithë tokën, por trajta globale
dallohej cartësisht dhe vijat anësore shkëlqenin me një ndriqim
argjendi përmes bukurisë së kaltërt të dritës.
Në shumë pjesë globi dukej i ngjyrosur, apo me shenja të
ngjyrës së gjelbërt të mbyllur sikurse argjendi i oksiduar.
Larg më tej në të majtë shtrihej gjerësisht
- e kuqe - në të
verdhë shkretëtira e Arabisë;
të conte mallin sikur argjendi i Tokës kishte marr një hije
të kuqe në të art. Mandej e pash Detin e Kuq, dhe prapa shumë më
larg – sikur lart në të majtë të hartës – mezi mund të dalloja
Mediteranin. Shikimi im
ishte drejtuar kryesisht atje.
Cdo gjë tjetër dukej e paqartë. Mund ti shihja Himalajat të
mbuluara me borë, por në ate drejtim ishte mjegull dhe me re.
Nuk shikova në të djathtë fare.
E dija se isha tek pika e largimit nga Toka.
Më vonë e kuptova se sa lart në hapësirë njëri
duhet të jetë të ketë një pamje aq të gjërë – përaferisht 1600 km!
Pamja e Tokës nga kjo lartësi
ishte gjëja më madhështore qe kam parë ndonjëherë.
Pasi meditova për një kohë për të tërën c’farë po
ndodhte, u ktheva rrotull.
Kisha qen duke qëndruar me shpindë nga Oqeani Indian, dhe
fytyra ime në veri.
Mandej mu duk se u ktheva në jug. Dicka e re hyri në fushën e
shikimit tim. Në
distancë të shkurtë më tej e pash në hapësirë një bllok të hatashëm
guri të errët, si një meteor. Ishte përafërsisht i madh sa shtëpia
ime, apo edhe më i madh.
Po levizte në hapesirë, dhe une po levizja në hapësirë.
Kam parë gurë të ngjashëm në bregun e Golfit të
Bengalit. Ato ishin
blloqe graniti, dhe disa prej tyre i kishin hapur në tempuj.
Guri im ishte një bllok i tillë i errët dhe gjigand.
Një hyrje të shpiente tek një paradhomë e vogël. Në anën e
djathtë të hyrjes, një Hindus i zi rrinte ulur në gjendjen lotus mbi
një ulëse të gurit. Ai
kishte veshur një mbulesë të bardhë, dhe e kuptova se ai po më
priste mua. Dy shkallë të qonin tek kjo paradhomë, dhe brenda, në të
majtë, ishte dera e hyrjes për në tempull.
Bira të vogla dhe të panumërta, secila me një formë si
konkave të mbushura me vaj kokosi dhe qirinjë të vegjël qe
digjeshin, e rrethonin derën me një perde që flakëronte me ndriqim.
Në fakt e kisha parë njëherë këtë lloj tempulli tek Dhembi i
Shenjtë në Kendy në Seilon;
Dera ishte ndërtuar me disa rreshta me llampa të tilla që
digjeshin me vaj.
Derisa u afrova afër shkallëve që të dërgonin tek
hyrja në guri, një gjë e papritur ndodhi:
Ndjeja sikur cdo gjë po zhvishej nga unë;
cdo gjë që synoja apo dëshiroja apo ndonjë mendim, e tërë
fantazia e ekzistencës së tokës,
ra nga unë – ishte një proces jashtzakonisht i vështirë.
Megjithatë dicka mbeti;
ishte sikur tani unë mbaja me vete cdo gjë që kisha përjetuar
apo bërë, cdo gjë që kishte ndodhur përreth meje.
Gjithashtu të them:
ishte me mua, dhe une isha përjetimi im.
Përbëhesha nga e tërë ajo, ashtu të them.
Përbëhesha nga historia ime dhe ndihesha shumë i sigurt; kjo
është cka unë jam. Unë
jam i tëri ky c’farë kam qenë dhe c’farë kam arritur.
Ky përjetim më solli një ndjenjë të madhe
zbrazëtie, por njëkohësisht të një mbushje të madhe.
Nuk kishte më asgjë që dëshiroja.
Ekzistoja në një formë objekive; Isha c’farë kam qenë dhe
jetuar. Së pari një
ndjenjë e zhdukjes predominonte në mua, pasi qe isha zhveshur; por
papritur u bë pa pasojë.
Cdo gjë dukej
të ishte e kaluar; cka
mbeti ishte “fait accompli”, pa ndonjë
referencë mbrapa c’farë
kishte ndodhur. Nuk
kishte më ndonjë
pendim se dicka më është hequr
mua. Përkundrazi:
Une kisha cdo gjë që
isha, dhe ajo ishte e tëra.
Dicka tjetër më
kapi vëmendjen:
përderisa iu afrova tempullit kisha një ndjenjë
sigurie se do të hyja në një dhomë
të ndricuar dhe do të takoja atje të gjithë
ata njerëz tek të cilët
unë takoj, në realitet.
Atje në fund do të kuptoja – kjo gjithashtu ishte e sigurtë
– cilit neksus të jetës unë
apo jeta ime i takonte.
Do ta dija c’fare ka ndodhur para meje, përse une kam ardhur në
ekzistencë, dhe ku po më
dërgonte jeta. Jeta ime ashtu si e
kisha jetuar shpesh herë më
dukej sikur një tregim qe nuk ka as fillim e as mbarim.
E kisha një ndjenjë se isha
një fragment i historisë, një
shkrim në të cilin fillimi dhe fundi i tekstit mungonin.
Mu duk sikur jeta ime u hoq nga një zingjir i gjatë
i ndodhive, dhe shumë pyetje
mbeten pa përgjigje.
Pse kisha marrur këtë
drejtim? Pse i kam
sjellur mu këto supozime me mua?
Cka nxorra nga ato? Cka do të vijon më
tutje? Ndihesha i sigurt se do të merrja një përgjigje për të gjitha
ato pyetje që kisha, posa të hyja
në tempullin e gurit.
Atje do ti takoja njerëzit që
e dinin përgjigjen e pyetjes për atë
c’farë ishte më
pare dhe cka do të pasonte më
tutje.
Përderisa po mendoja për këto
cështje, dicka ndodhi që
ma tërhoqi vëmendjen.
Nga poshtë, nga drejtimi i
Evropes, një imazh u ngrit lart. Ishte mjeku im, apo më
mirë të them, ajo që
i përgjante atij-i rrethuar me një zingjirë
ari… e dita menjëherë:
‘Aha, ky është mjeku im…, ai qe po më
shëronte.
Por tani po vie në formën e
tij primare. Në jetë
ai ishte një avatar i një trupi të përkohshëm
që i shërbente
formës së
tij primare, që ka ekzistuar që
nga fillimi. Tani ai po
paraqitet në formën e tij
primare.’
Me siguri se edhe unë
isha në formen time primare, edhe pse kjo ishte një gje qe nuk e
kisha vështruar por thjesht e dija
në mënyrë
instinkte.
Përderisa po qëndronte
para meje, një shkëmbim i
mendimeve (pa folur) ndodhi në mes nesh.
Mjeku ishte deleguar nga Toka të sjell një mesazh për mua, të
më tregoj se ishte bërë
protest kundër largimit tim nga
Toka. Unë
nuk kisha drejt ta lëshoja Tokën
dhe duhej të kthehesha.
Në momentin që i dëgjova
këto fjalë,
vizioni u zhduk.
Isha jashtzakonisht i dëshpëruar,
se tani e tëra dukej se u bë
për asgjë. Procesi i vështirë
i zhveshjes ishte bërë
për asgjë, dhe nuk do të më
lejohej të hyja në tempull, qe të iu bashakngjitesha njerëzve
tek të cilës shoqëri
une i takoja.
Në realitet, tre javë
të mira kaluan para se të vendosja që
të jetoja prapë. Nuk mund të haja
sepse të gjitha ushqimet më
refuzonin mua. Pamja e
qytetit dhe bjeshkëve nga shtrati
më dukeshin sikur një perde e
vizatuar me bira të zeza në të, apo si një faqe e gazetës
së ndrydhur me plot fotografi që
nuk përmbanin asnjë kuptim për
mua. i dëshpëruar,
mendova, “Tani prap duhet të kthehem tek ‘sistemi
i kutis”. Sepse me
dukej mua sikur prapa horizontit të kozmosit një botë
tre-dimenzionale ishte ndërtuar
artificialisht, në të cilën cdo
person rrinte vet i ulur në një kuti të vogël.
E tani duhet ta bind veten prap nga fillimi se kjo është me rëndësi!
Tani jeten dhe të gjithë botën
po e shikoja si një burg, dhe më
mundonte pa masë se prap me duhet
ta pranoj të tërën
si krejt në rregull. U
pata gëzuar shumë
qe u zhvesha nga e tëra, dhe tani
prap unë me cdonjërin
do të virremi në kuti nga një fije.
Ndjeva një rezistencë
të dhunshme për mjekun tim qe më
kishte sjellur prapa në jetë. Njëkohësisht
isha brengosur për të. “Jeta e tij ishte në rrezik,…! Ai më
është paraqitur mua në formën e
tij primare! Kushdo që e merr këtë
formë do të thotë
se do të vdesë, sepse ai veq i
takon “shoqërisë
më madhështore”.
Papritur ky mendim i tmerrshëm
më erdhi mua se në vend timin
mjeku do të vdes. U
mundova sa munda të bisedoj me të, por ai nuk më
kuptonte. Mandej u zemërova
me të.
Në fakt aktual unë
kisha pas qen pacienti i tij i fundit.
Me 4 prill, 1944 – ende më
kujtohet data e saktë, mu lejua që
të ulem në anën e shtratit për të
parën herë
prej fillimit të sëmundjes time,
dhe po në atë ditë
mjeku im u shtri në shtrat dhe nuk u ngrit më.
Dëgjova se kishte pasur sulme të
njëpasnjëshme
të temperaturës.
Shpejt pas asaj ai vdiq nga septicernia.
Ai ishte një mjek i mirë;
kishte dicka gjeniale për të.
Përndryshe nuk do të më
ishte shfaqur mua si një avatar i trupit të përkohshem të formës
së tij primare.